29 Kasım 2013 Cuma

Powerpoint'de Slayt Üzerinde Çalışmak

İncelenecek Konular:
12.1. Giriş
12.2. Slâyt Metni Yazmak ve Düzenlemek
12.3. Slâyt’a Metin Kutusu Eklemek
12.4. Slâyt Yazılarını Denetlemek
12.5. Slâyt Metninin Boyutunu, Hizalamasını, Aralığını ve Görünüşünü Değiştirmek 

12.1. GİRİŞ

Bir PowerPoint sunusu oluşturulurken kullanılan temel yapı taşlarından biri metinlerdir. Slâyt içersindeki metinlerde yer alan sözcüklerin, doğru, tutarlı ve uygun olarak biçimlendirilmesini sağlayan çeşitli yollar vardır.

Bu hafta, slâytlar içersinde yer alan metin kutularına, nasıl metin yazacağını ve bu metinlerin nasıl düzenleneceğini öğreneceğiz. Otomatik Düzeltme özelliğinin yazım hatalarını önlemeye nasıl yardım edebileceğini göreceğiz. Ayrıca, slâytlar üzerinde yer alan sözcüklerin boyutunun, hizalamasının, aralığının ve görünüşünün nasıl değiştirileceğini göreceğiz.

12.2. SLÂYT METNİ YAZMAK VE DÜZENLEMEK

Bir sunuya yeni bir slâyt eklediğimizde, seçtiğimiz düzen slâyt üzerindeki nesnelerin türünü ve konumunu yer tutucular ile belirtir. Örneğin; bir slâyt, bir başlık ve bir ya da daha fazla düzeyli madde işareti noktaları olan bir liste ya da bir tablo için yer tutucular içerir. Orta kısımda yer alan Slâyt bölmesinde, bir slâyt üzerindeki bir yer tutucuya doğrudan metin girebiliriz.





Slâyttaki bir yer tutucu içersindeki metni işaret ettiğimizde, işaretçi I şekline dönüşür. Yer tutucuyu ya da metni tıkladığımızda, tıkladığımız yerde yazdığımız karakterlerin görüneceğini belirten, yanıp sönen bir ekleme noktası görünür. Yazdıkça, metin slâyt üzerinde görünür.


Metni yazdıktan sonra, istediğimiz zaman değiştirebiliriz. İstediğimiz herhangi bir yere tıklayıp, kolaylıkla yeni metin yazabiliriz. Slâyt üzerindeki bir metni seçtiğimizde, seçilmiş olan metin vurgulanmış olarak görünür. Herhangi bir metni seçip, bu metin üzerinde değişiklik yapabiliriz. 

Ayrıca seçtiğimiz metni, DELETE ya da BACKSPACE tuşuna basarak silebiliriz. Seçilen metni yeni bir konuma taşımak için fare ile sürükleyebiliriz. Bunun yanında, metni, Giriş sekmesinde yer alan Pano grubundaki Kes, Kopyala ve Yapıştır düğmelerini kullanarak da taşıyabilir ve kopyalayabiliriz. 



Metin üzerinde yaptığımız bir değişiklik ile ilgili fikrimiz değişirse, Hızlı Erişim Araç Çubuğundaki Geri Al düğmesini tıklayarak işlemi geri döndürebiliriz. Bir işlemi yanlışlıkla geri alırsak, değişikliği tekrar yapmak için Hızlı Erişim Araç Çubuğundaki Yinele düğmesini tıklayabiliriz.



Aynı anda birden fazla işlemi geri almak için Geri Al listesini kullanabiliriz. İşlemleri yalnızca gerçekleştirdiğimiz sırada geri alabiliriz.



Word 2007’de metin üzerinde yapılan düzenlemeler, PowerPoint 2007 içinde geçerlidir. PowerPoint 2007’de hazırlanmış slayt metinleri üzerinde, yazı tipi, boyutu ve stili (normal, kalın ve italik) gibi varsayılan ayarların yanı sıra altı çizili, küçük büyük harfler, kabartma vb. gibi diğer efektler kullanılabilmektedir. PowerPoint’in varsayılan ayarlarını, kendimize uygun biçimde değiştirebiliriz.  
12.3. SLÂYT’A METİN KUTUSU EKLEMEK

Bir slâydın tasarımını yaparken, slâyt üzerindeki yer tutucuların boyutu ve konumunu değiştirebiliriz. Belirli bir tasarım kullanarak yarattığımız slâytlar içersinde, aynı yer tutucular aynı konumlarda yer alır ve içlerine yazdığımız metinler aynı biçimde olur.

Slâyt üzerinde, açıklamalar ya da madde işaretli listeler dışında ek metinler eklemek isteyebiliriz. Böyle bir durumda, Ekle sekmesinde yer alan Metin grubundaki Metin Kutusu düğmesini kullanarak slâyt üzerine yeni metin kutusu ekleyebiliriz. 

Bir slayda, metin kutusunu iki şekilde ekleyebiliriz:

1. Metin Kutusu düğmesini tıkladıktan sonra, metin kutusunu eklemek istediğimiz slâyt üzerinde tıklayıp yazabiliriz. Metin kutusu yazdığımız sözcüklerin içine sığması için tek bir satırda, gerekirse slâydın sınırını da aşarak büyür.



2. Metin Kutusu düğmesini tıkladıktan sonra, metnin slâyt üzerinde görünmesini istediğimiz yerde işaretçiyi sürükleyerek bir kutu oluşturabilir ve yazabiliriz.



Metin, kutunun sağ kenarına ulaştığında, kutunun yüksekliği bir satır artar, böylece metin alt satıra kayabilir. Yazmaya devam ettikçe, kutunun genişliği sabit kalır ama yüksekliği tüm metni içerecek kadar büyür.


Bir metin kutusunun içini tıkladığımızda, ekleme noktası görünür ve kutu kesik çizgili bir kenarlıkla çevrilir. Bu durumda metni düzenleyebiliriz; metin ekleyebilir, metin silebilir ve noktalama işaretlerini düzeltebiliriz. 



Metin kutusunun kesik çizgili kenarlığını tıklayınca, bu tıklama onu düz bir kenarlığa dönüştürür. Bu durumda metin kutusunu bir birim olarak yönetebiliriz. Örneğin; bir bütün olarak metin kutusunu boyutlandırabilir, taşıyabilir ya da kopyalayabiliriz.


Metin kutusunun kenarlığı üzerindeki tutmaçları, metin kutusunun boyutunu ve şeklini değiştirmek için sağa sola sürükleyebiliriz. Belirli bir boyut ve şekilde bir metin kutusu oluşturmak istersek, metin kutusunun kenarlığını farenin sağ düğmesiyle tıkladıktan sonra, açılan menüden Şekil Biçimlendir’i tıklarız. 



Karşımıza gelen Şekil Biçimlendir iletişim kutusu içersinden, Metin Kutusu'nu seçerek ayarları değiştirebiliriz. Bu iletişim kutusunda, metin sığmadığında, taşan metni daraltmasını ya da metin kutusu içinde kaydırmasını belirtebiliriz.


Metin kutusu içersinde yer alan bir metni, slayt üzerindeki diğer metinlerden farklı olarak konumlandırabiliriz. Metin kutusu seçildiğinde üst orta tutmacına yeşil bir tutmaç eklenir. Bu tutmaç metnin kutusunun açısını 360 derece değiştirmek için kullanılmaktadır.



12.4. SLÂYT YAZILARINI DENETLEMEK

PowerPoint 2007’de slâyt hazırlarken sıkça yazım hatasını yapıyorsak, PowerPoint’in Otomatik Düzelt özelliği kullanabiliriz. Yazım hataları çoğunlukla ya klavyenin yanlış kullanılmasıyla ya da dalgınlıkla yapılır. Hazırlamakta olduğumuz sunularda ki sözcüklerin doğru yazıldığından emin olmak için iki farklı yöntem kullanabiliriz:

PowerPoint'in yazım denetçisi varsayılan ayar olarak, tüm sununun yazımını, yerleşik sözlüğüne göre denetler. Sözlükte olmayan ve yanlış yazılmış olması muhtemel sözcüklere dikkat çekmek için altlarını dalgalı kırmızı bir çizgi ile çizer. Dalgalı kırmızı alt çizgili bir sözcüğü, muhtemel yazımları listeleyen bir menüyü görüntülemek için farenin sağ düğmesiyle tıklayabiliriz. Menüden doğru yazımı seçebilir ya da PowerPoint'e sözcüğü yok saymasını bildirebiliriz. 



Bir sunuyu oluştururken olası yanlış yazımlarla uğraşmak yerine, tüm sunuyu tek bir seferde Gözden Geçir sekmesinde yer alan Yazım grubundaki Yazım Denetimi düğmesini tıklayarak denetleyebiliriz. PowerPoint sununun tamamını denetler ve sözlükte olmayan bir sözcükle karşılaşırsa, Yazım Denetimi iletişim kutusunu görüntüler. 




Office 2007'nin Türkçe sürümü Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Almanca sözlükleri içerir. Farklı bir dilden bir sözcük ya da sözcük grubu kullandığımızda, PowerPoint'e yanlış yazım olarak işaretlememesini bildirebiliriz.

12.5. SLÂYT METNİNİN BOYUTUNU, HİZALAMASINI, ARALIĞINI VE GÖRÜNÜŞÜNÜ DEĞİŞTİRMEK

Daha önce, bir yer tutucu içersinde taşan metni daraltan, böylece ayrılan yere sığmasını sağlayan Otomatik Sığdır özelliğinden bahsetmiştik. Bir sunuda metnin boyutunun tutarlı olmasını istersek, bu otomatik metin daraltmayı kapatabiliriz. Metnin sığması için yer tutucuların boyutunu ayarlamanın iki yolu vardır:
1. Seçili bir yer tutucunun tutmaçlarını sağa veya sola sürüklemek.


2. Şekil Biçimlendir iletişim kutusunun, Metin Kutusu sayfasındaki Şekli Metin Sığacak Şekilde Boyutlandır seçeneğini kullanarak.



Ayrıca, Giriş sekmesinde yer alan Yazı Tipi grubundaki seçenekleri kullanarak metnin boyutunu denetleyebiliriz. Yazı Tipi Boyutunu Artır ya da Yazı Tipi Boyutunu Azalt düğmelerini tıklayabilir ya da Yazı Tipi Boyutu kutusunda tam bir boyut ayarlayabiliriz. 


Metnin bir yer tutucu içinde hizalanma biçimini denetlemek için metni seçtikten sonra, Giriş sekmesinin Paragraf grubundaki aşağıdaki hizalama düğmelerinden birini tıklayabiliriz.


Metni Sola Hizala düğmesi, metni yer tutucunun sol kenarına hizalar. Bu paragraflar için standart seçimdir.
Ortala düğmesi, metni yer tutucunun ortasına hizalar. Genellikle başlıklar için kullanılır.
Metni Sağa Hizala düğmesi, metni yer tutucunun sağ kanarına hizalar. Başlıklar ve paragraflar için pek kullanılmaz ama metin kutularında kullanılabilir.
İki Yana Yasla düğmesi, satırı doldurmak için sözcükler arasına boşluk ekleyerek metni sol ve sağ kenarlara hizalar.



Yer tutucu içindeki tüm satırlar arasındaki dikey aralıkları, Paragraf grubundaki Satır Aralığı düğmesini tıklayıp bir seçim yaparak ayarlayabiliriz. 


Bir paragraftan önceki ve sonraki aralıkları ayarlamak istersek, Satır Aralığı düğmesini tıkladıktan sonra menünün altındaki Satır Aralığı Seçenekleri'ni tıklayarak ya da Paragraf İletişim Kutusu Başlatıcıyı tıklayarak, Paragraf iletişim kutusunu görüntüleriz. Sonra paragraf için bir bütün olarak, Önce ve Sonra ayarlarını yapabiliriz.







Paragrafların görünüşünü değiştirmeye ek olarak, tek tek sözcüklerin görünüşünü de değiştirebiliriz, Biçimlendirmek istediğimiz karakterleri seçtikten sonra, Giriş sekmesinde yer alan Yazı Tipi grubundaki düğmeleri kullanarak yazı tipini değiştirebiliriz; yazı üzerinde kalın, italik, altı çizili, gölge ve üstü çizili efektlerini de içeren öznitelikler uygulayabiliriz, sözcüklerin büyük/küçük harflerini değiştirebiliriz, karakterlerin rengini değiştirebiliriz.



Örneğin; “Maltepe Üniversitesi” olan slâyt başlığının yazı tipini “Times New Roman” olarak değiştirdik.



“Maltepe Üniversitesi” olan slâyt başlığının yazı boyutunu “54 punto” ve yazı stilini ise “kalın” ve “italik” olarak değiştirdik. 



Özetle, Word’de metinler üzerinde yapabildiğimiz tüm düzenleme ve değişiklikleri PowerPoint slâyt metinleri üzerinde gerçekleştirebiliriz. 
BÖLÜM ÖZETİ

PowerPoint’te bir metni doğrudan bir slâyt üzerine girebilir ve düzenleyebiliriz.

Metin kutularını kullanarak bir slâyt üzerinde istediğimiz yere metin yerleştirebiliriz.

PowerPoint yazım hatalarını düzelterek ve metnin slâyt üzerine sığmasını sağlamak için boyutunu ayarlayarak bize yardımcı olur.

Bir PowerPoint sunusu içersindeki metnin biçimlendirmesini, konumu ve boyutunu istediğimiz zaman değiştirebiliriz.