Etki Alanı: Niteliğin aldığı değerlere etki alanı (domain) adı verilir.

Örneğin, “PERSONEL” varlığının “adı ve soyadı” niteliği, birçok PERSONEL adını ve soyadını içeren bir dizidir.
O halde nitelik, matematiksel anlamda bir fonksiyon olarak da değerlendirilebilir. Bir varlık kümesinden bir etki alanına eşlendirmeyi sağlar. Bu sayede her varlık, nitelik ve veri değeri olarak veri çiftleri biçiminde gösterilebilir.

Örneğin bir “PERSONEL” varlığı;
(nitelik, etki alanı)


“PERSONEL” varlığının bir elemanı için veri çiftleri yandaki şekildeki gibi ifade edilebilir.

Türetilen Nitelik

Bir nitelik kullanılarak, bir başka varlık niteliği elde edilebiliyorsa, bu yeni niteliğe türetilen nitelik adı verilir.
Örneğin; “PERSONEL” varlığının “doğum tarihi” niteliğinden yararlanılarak, “yaş” niteliği elde edilebilir.

Bir PERSONEL’in doğum tarihi 1961 ise, içinde bulunduğumuz yıldan yararlanılarak, bu tarih çıkarılır ve bu PERSONEL’in yaşı bulunur. O halde, PERSONEL’in “doğum tarihi” niteliği belirli ise, “yaş” isimli bir nitelik tanımlamaya gerek yoktur. “Yaş” niteliği bir türetilen nitelik olarak değerlendirilir.


Çok Değere Sahip Nitelikler

Bir nitelik birden fazla değer ile eşlenebiliyorsa, çok değere sahip nitelik adı verilen bir kavramdan söz edilir.
Örnek: Bir kişinin “beğendiği araba markaları” isimli nitelik, birden çok arabayı kapsayacağı için bu niteliğin çok değere sahip bir nitelik olduğu kabul edilir.
Araba Markaları Niteliği: Renault, Ford, Wolksvagen, Toyota, Nissan, Opel …vs.

Birleşik Nitelik

Birden fazla nitelik birleştirilerek yeni bir nitelik oluşturulabilir. Bu tür niteliklere birleşik nitelik adı verilir.

Rol: Bir ilişki varlığın bir fonksiyonu ise, buna rol adı verilir.

Örneğin, “PERSONEL” varlığı hem yöneticileri hem de işçileri kapsayacaktır. Bu varlıklar arasında bazıları diğerlerinin yöneticisidir. “Kim kimin yöneticisidir?” biçimindeki bir ilişkiyi göz önüne alalım. Bu ilişki;

(Yönetici, İşçi) çiftleriyle karakterize edilir. Ancak bu çiftler arasında, (İşçi, Yönetici) çiftleri göz ardı edilir.



Örnek: “PERSONEL” varlığı ile niteliklerini göz önüne alalım. Bu varlığın nitelikleri ve etki alanı, yani içerdiği değerler gösterilmiştir.

Buna hangi PERSONEL’in, diğerinin yöneticisi olduğunu belirleyen “çalıştığı kişi” ilişkisini göz önüne alarak rol çiftlerini belirlersek;

(Neslihan, Derya)
(Neslihan, Semih)
(Serkan, Mehmet)

Varlık ve İlişki Kümeleri

Varlıklar arasındaki bağlantıya ilişki adı verilir.

Örneğin, “Cumhur” varlığı ile “Dersler” varlığı arasında bir ilişki vardır. Çünkü, “Cumhur” bir öğrencidir ve aldığı dersler “Dersler” varlığı ile gösterilmektedir.

Aynı tür ilişkilerin oluşturduğu kümeye ilişki kümesi denir ve bu ilişki kümeleri R ile gösterilir.
Aynı tür ilişkilerin oluşturduğu kümeye ilişki kümesi denir ve bu ilişki kümeleri R ile gösterilir.

Örneğin n?2 olmak üzere E1,E2,...,En ilişkileri için R ilişki kümesi; {(e1,e2,...,en) | e1€E1, e2€E2,...,en€En)}’in bir alt kümesidir. Buradaki (e1,e2,...,en)’e ilişki kümesi denir.
E1, E2,.... En varlık kümeleri ise, bu kümeler arasındaki R ilişkisi şu şekilde tanımlanır:

Örnek: Aşağıdaki iki varlık kümesini göz önüne alalım. Bu varlık kümelerinden birincisi öğrencileri, ikincisi ise bu öğrencilerin aldıkları dersleri içermektedir.

E1={Burak, Begüm}
E2={Matematik, Fizik}

Bu iki küme arasındaki ilişki, öğrencilerle dersler arasında olan ilişkidir. Bu ilişkileri, öğrenci – ders çiftleri biçiminde ifade edebiliriz.


Tüm öğrencilerle tüm dersler arasındaki ilişki ise kartezyen çarpım yapılarak ortaya konulur.

Kartezyen çarpım, iki küme arasında olası tüm çiftleri ifade etmektedir.

İki varlık kümesi için kartezyen çarpım şu şekildedir:

E1 x E2={(Burak, Matematik), (Burak, Fizik),
               (Begüm, Matematik), (Begüm, Fizik)}


Aşağıda gösterildiği biçimde üç ilişki kümesi tanımlayalım:

R1={(Burak, Matematik)}
R2={(Burak, Fizik)}
R3={(Burak, Matematik), (Begüm, Matematik)}

Bu ilişki kümeleri için aşağıdaki bağıntıların doğru olduğu görülür:

R1 ? E1 x E2
R2 ? E1 x E2
R3 ? E1 x E2

Bu örnek bize, iki veri kümesi arasında geçerli tüm ilişki kümelerinin, R ilişki kümesinin bir alt kümesi olduğunu göstermektedir.

Örnek: Bir bankanın müşterileri ve bu müşteriler için bankanın düzenlediği hesaplar birer varlık olarak kabul edilir. Bu iki varlık arasında müşteri-hesap no biçiminde ifade edilen bir ilişki bulunmaktadır.

“Müşteri” ve “Hesaplar” varlıkları arasında ikili ilişki bulunmaktadır.

Bu ilişki kümeleri şu şekilde ifade edilebilir:

R1 = {(Burak, 1350), (Burak, 1400)}
R2 = {(Begüm, 1525)}
R3 = {(Selin,1111)}
R4 = {(Sezin, 1200)}
R5 = {(Deniz, 1500), (Deniz, 1750)}

3. Nitelikler

Nitelikler: Bir varlık, çok sayıda nitelik yardımıyla tanımlanabilir.

Örneğin, “PERSONEL” varlığının nitelikleri yandaki gibi olabilir:

Varlık-İlişki Modeli (Entity-Relationship Model)

Zaman içinde, her bir veri modeli için birçok VTYS üretilmiştir. Ancak şu ana kadar hiçbir VTYS içinde kullanılmamış bir veri modeli daha bulunmaktadır. Bu veri modeli Varlık-İlişki Modeli (Entity-Relationship Model) adıyla bilinmektedir.
Varlık-ilişki modeli, Türkçe kelimelerinin baş harflerinden türetilerek Vİ veya İngilizce kelimelerinin baş harflerinden türetilerek ER modeli olarak kısaca isimlendirilir.

Varlık-ilişki modeli herhangi bir VTYS’nde kullanılmasa bile, veri çözümlemede, modellemede ve ilişkilerin ortaya konulması açısından çok kullanılan bir araçtır.
Bu modelin kullanımı ile VTYS?’den bağımsız olarak veri çözümlenir, modellemesi ve ilişkileri tamamlandıktan sonra herhangi bir VTYS veritabanı şemasına dönüştürülür.

Varlık (entity), var olan ve diğer varlıklardan ayırt edilebilen bir nesnedir.

Örneğin;
Bir bilgisayar,Bir tavşan,Bir araba, Bir kız çocuğu birer varlık olarak değerlendirilir. Bu kavram, aslında dünyamızdaki var olan nesneleri, olayları ve kavramları tanımlamaktadır.

Varlık Dizisi
Aynı türdeki varlıklar bir araya gelerek bir varlık dizisi oluşturuyorlar.

Örneğin; “Adam” bir varlık olmasına karşılık; onun yer aldığı “öğrenci” tanımı da bir varlık olarak değerlendirilir.
Aynı türdeki varlıklar bir varlık dizisi ya da bir başka deyişle varlık kümesi oluşturur.

Örneğin; bir okuldaki tüm öğrenciler «öğrenci», bu okuldaki tüm dersler ise «ders» isimli bir varlık olarak değerlendirilebilir.
Çok sayıdaki öğrenci topluluğu da bir varlık oluşturur.

Final Notları

Yazılım Sınama Final Notları (Harfli Not Dağılımı)

Online Yazılım Eğitimi

Web teknolojilerindeki gelişmeler pek çok eğitimin sanal ortama aktarılmasını sağladığı günümüzde; online eğitim veren üniversitelerin ve eğitim merkezlerin olduğu görülmektedir. Bu alanda uluslar arası yazılım eğitimlerini veren pek çok  sistem bulunmaktadır. Google Developers, Codecademy, Code School, Team Tree House siteleri bu online eğitim sistemlerine örnek olarak verilebilir.

Bu siteleri aktif olarak kullanabilmek için iyi düzeyde İngilizce bilgisine sahip olmak gerekmektedir. Ancak Türkçe olarakta hazırlanmış iyi düzeyde eğitim içeriği bulunan ve profesyöneller tarafından oluşturulmuş online yazılım eğitimi veren sitelerde bulunmaktadır.

Zenginleşen eğitim içeriği ile iyi bir alternatif olan Açık Akademi bunlardan biridir. Microsoft Türkiye tarafından hazırlanan ve Microsoft teknolojilerinin ağırlıklı olarak yer aldığı eğitim sitesinde yüzlerce Türkçe eğitim videosu bulunmaktadır. Site tarafından verilen bilgiye göre ilerleyen dönemde Sanayi 4.0, Nesnelerin interneti ve Big data ile ilgili videolarda sisteme eklenecek.

Bir diğer güzel alternatif ise Geleceği Yazanlar Türkcell tarafından hazırlanan geleceği yazanlar sitesindede yine profesyöneller tarafından hazırlanmış güzel ve eğitim açısından bilgilendirici videolar bulunakta.

Son olarakta Youtube üzerinden youtuber denilen ve Youtube üzerinden video paylaşanlarıda unutmamak lazım.

Rakamlarla Yazılım Sektörü

Yazılım ve donanım alanlarını birleştiren Bilişim sektörü, Dünya'da tirilyon dolar üzerinde bir pazara sahiptir. Türkiye'deki Bilişim sektörünün ekonomik büyüklüğüne bakacak olursak 2016 yılı itibari ile yaklaşık olarak 130.000 kişinin çalıştığı ve 85 Milyar TL lik bir pazar büyüklüğüne sahip olduğu söylenebilir. Bu 85 Milyar TL lik pastanın sadece 10 Milyar TL lik kısmı yazılım alanından oluşmaktadır. 10 Milyar TL nin ise sadece %30'luk kısmı yerli yazılımlar ile karşılanmaktadır. Yerli yazılımların ihtacat oranlarına baktığımızda; %0.5'lik bir kısmının yazılım ihrcatından oluştuğu görülmektedir. Gelişmiş ülkelerde ise bu oran %5'ler düzeyindedir. Her yıl yaklaşık 5.500 Bilgisayar ve Yazılım mühendisinin mezun olduğu ülkemizde yerli yazılımların desteklenmesi için çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından (Kosgeb, Tübitak, TTGV, Tekno girişim,vb) kapsamlı çalışmalar başlatılmıştır. Sektörel öncelik verilen ve pek çok vergi avantajı sağlanan yazılım sektörünün, 2023 yılında 10 Milyar $'lık yazılım ihracatı yapması hedeflenmiştir. Bu iddalı hedefe ulaşmamız ümidi ile.