19 Ağustos 2013 Pazartesi

Programlar

Sistem Programları


Sistem programları, bilgisayarın işletimine yönelmişlerdir. En basit tanımıyla, uygulama programlarının çalıştırılması sırasında bilgisayara yol gösteren ya da bilgisayar sistemine kendi kendisini nasıl çalıştıracağını tarif eden programlara sistem programları adı verilir.

İşletim sistemleri (Operating System - OS), sistem programlarına örnek olarak gösterilebilir. Bir işletim sistemi, merkezi işlem biriminin (CPU) operasyonlarını ve kullanıcıların sistem ile iletişimini kontrol eden çeşitli programların oluşturduğu bir kümedir. Kişisel veya mikro bilgisayarlar için geçerli işletim sistemi programlarının başlıcaları, Apple-DOS, CP/M, MS-DOS, IBM-DOS, OS/2, PC-DOS, UNIX ve XENIX'tir. Bilgisayar üreticisi firmalar, ürettikleri bilgisayarların kullanacağı işletim sistemini programını da kendileri hazırlamaktadırlar. İşletim sistemi programları, bilgisayarın sisteminde yer alan disket veya disketlere kaydedilmiş olarak bilgisayarla birlikte satışa arz edilmektedir.


Çevirici Programlar


Makine dili hariç, diğer programlama dilleri ile hazırlanan programlar bilgisayar tarafından anlaşılmamaktadır. Bu programları bilgisayarın anlayacağı dile dönüştüren programlara çevirici programlar denilir. Çevirici programların fonksiyonu, birbirinin dilinden anlamayan iki ayrı kişinin anlaşmasını sağlayan tercümanların ya da herhangi bir dil ile yazılmış bir kitabı başka bir dile dönüştüren çevirmenlerin işlevinden farksızdır. Çevirici programlar, program geliştiricileri tarafından hazırlanmış kaynak programları, ilk satırdan son satıra kadar okuyup, makinenin anlayacağı dile çevirerek objektif programın oluşturulmasını sağlar.
Çevirici programlar, çevirim sırasında tercüman veya çevirmen fonksiyonu göstermelerine göre, yorumlayıcılar ve derleyiciler olmak üzere ikiye ayrılır.


Yorumlayıcılar

Yorumlayıcılar tıpkı tercümanlar gibi çalışır. Farklı iki dili konuşan kişinin arasında yer alan tercüman, önce söylenen cümleyi dinler, yorumlar, diğer dile dönüştürür ve bunu diğer dili konuşan kişiye aktarır. Tercüme, konuşmanın tamamı bitmeden, cümle cümle yapılır.
Aynı şekilde, program geliştiricisi tarafından bir programlama dilinde yazılan bir program çalıştırıldığında, yorumlayıcının çevirim fonksiyonu başlar. Yorumlayıcı, kaynak kodunun bütününü değil, programı oluşturan komutları tek tek ele alır, yorumlar, makine diline dönüştürür ve bilgisayarın mikro işlemcisine iletir. Mikro işlemcinin belirtilen komutu yerine getirmesini bekler ve bir sonraki komuta geçer.


Derleyiciler

Derleyici programların çalışma tarzı da çevirmenlere benzer. Çevirmenler, herhangi bir dilde yazılmış bir kaynak dokümanı, bir bütün halinde başka bir dile çevirirler. Kaynak programın yazılmasını tamamladıktan sonra, bu programın tamamının makine diline dönüştürülmesi gerekir. Derleyici programlar bu noktada devreye girer. Derleyici, kaynak programın tamamını okur, yorumlar ve makine diline çevirir. Bu çevirim işlemine derleme denilmektedir.
Derleme işlemi sona erdiğinde, makine dilinde oluşan objektif program elde edilir. Derleyici tarafından üretilen objektif program, belli bir isim altında disk veya diskete kayıt edilir. Bundan sonra derleyici programı görevi sona erer. Artık işlem sırası, geliştirilen programın kullanımına gelmiştir. Derleyici programlar, yorumlayıcı programlara göre, bellek ve hız konusunda daha avantajlıdır. Buna karşılık, derleyici program, yazım ve hata bulma konusunda da dezavantaja sahiptir. Geliştirilen programda bir hata yapılmışsa, bu hatanın ne olduğu ve nerede yapıldığını tespit etmek çok zordur. Halbuki yorumlayıcı kullanılması halinde, programların düzeltilmesi ve hataların bulunması son derece kolaydır. 


Uygulama Programları

Uygulama programları (application program), kullanıcılara ait özel bir işin yapılması amacıyla yazılan programlardır. Bu programlar, profesyonel yazılım firmaları, üniversiteler veya kullanıcının bizzat kendisi tarafından yazılmış olabilir. Bu tür programlara paket programlar da denilmektedir. Word Star veya Word gibi kelime işlem programlarının, Lotus veya Excel gibi tablo analizi programlarının, Dbase veya SQL gibi veri tabanı programlarının, Moon Star veya Ventura gibi masa üstü yayıncılık programlarının, Logo Gold gibi çek - senet takibi veya muhasebe programlarının, Ajanstuba veya Corpus gibi hukuk programlarının her biri birer uygulama programıdır.